Timeline

Vaso Ćuković

Vaso Ćuković je rođen u Risnu, 09. jula 1858.g. od oca Lazara i majke Stane, u uglednoj trgovačkoj porodici, sa osmoro djece. Volio je školu, kao mlad pomagao ocu u trgovinu, i izučio zanat u Risnu, ali, nemirrnog duha, već sa 12 godina je otputovao kod tetka u Trst, koji je takođe bio trgovac.

U Trstu je završio višu trgovačku školu i odlično savladao grčki i italijanski jezik. Sa 16 godina se zaposlio u, tada poznatoj, grčkoj firmi "Hydias" kao činovnik.

1877 godine je, na nagovor jednog pomorskog kapetana iz Risna, kojeg je sreo u Trstu, otplovio za daleku Ameriku. Prvo u Njujork, pa San Francisko gdje je imao namjeru da se bavi trgovinom. U početku je to išlo veoma teško. Radeći svakojake poslove, učeći jezik , put ga je odveo u Nevadu, grad Reno, gdje mu je živio rođak, koji ga je pomogao sa 100 USD, što mu je bilo dovoljno, da započne samostalo, malu trgovinu. Ni tu nije uspio.

U gradu Virginia Sity je radio kao prevodilac. U Virginiji, Neveda, je pokušao da radi sa rudnicima, bezuspješno, a radio je poslove čistača u jednoj bilijarnici, gdje se i upoznao sa kockarskim igrama.

Lutalačka težnja ga odvodi na kratko na Aljasku, a konačno, 1895.g. stiže je u Denver, Colorado. Tu kupuje zemlju, nastavlja trgovinu, otvara tada poznate kockarnice i za kratko vrijeme stiče veći kapital. Zahvaljujući svojim sposobnostima i inteligenciji Vaso Ćuković postaje u to vrijeme jedan od najuglednijih i najuticajnijih ličnosti grada Denvera. Žrtvujući svoja materijalna sredstva učestvuje u izgradnji i uljepšavanju grada, pomaže razne humane akcije i učestvuje u javnom i političkom životu. Veliko čovjekoljublje je pokazivao i u svojoj sredini u Denveru pomažući siromašne i bolesne.

Pomagao je i naše iseljenike a bio je dobar poznanik i prijatelj sa Nikolom Teslom i Mihailom Pupinom. Najveće dobročinstvo je pokazao prema svom narodu u tadašnjoj Kraljevini Jugoslaviji, od kojeg se posebno izdvaja:

  • 1922.g. u čast svojih roditelja,osnovao je fondaciju "Zadužbina Lazara i Stane Ćuković" za školovanje djece siromašnih roditelja iz Risna. U narednih pet godina fond je povećavao, tako da je 1927.g. dostigao 100.000 USD. Od tog fonda školovalo se 99 učenika.
  • 1929.g. poslao je risanskoj opštini 2.000.000 dinara za vodovodnu mrežu i elektrifikaciju mjesta i za izgradnju Narodnog doma u Risnu. Dom je završen i otvoren 1931.g. i bio jedan od najmodernijih sve do zemljotresa 1979. kada je stradao i nije obnovljen.
  • Pomagao je svoj narod u vrijeme Prvog svjetskog rata na Balkanu.
  • Sirotinji u Risnu je redovno, pred Uskrs i Božić, slao po 10.000 dinara (20.000 godišnje)
  • Za crkvu Sv.Petra i Pavla u Risnu je kupio 5 velikih zvona u vrijednosti od 100.000 din.
  • Manastiru S.Đorđe u Risnu za popravku, zvono i izradu puta za kola
  • Poklonio je, u dva navrata, 360.000 din pa 100.000 dinara Društvu "Soko" u Risnu
  • Za kupovinu sprava, inventara i završetak pozornice u Narodnom domu je poklonio 400.000 dinara,
  • Dao je prilog za podizanje hrama Sv.Save u Beogradu u iznosu od 230.000 dinara

Poslije smrti 1933.g. najznačajnija i najhumanija oporuka Vasa Ćukovića je da se u Risnu sagradi velika bolnica, kao pomoć siromašnim i bolesnim. U njegovom testamentu je stajalo:

"Još za života želio sam da u svom rodnom mjestu podignem modernu bolnicu. Ako je Risan nepodesan za ovakvu jednu zdravstvenu ustanovu, neka se onda ona sagradi u nekom drugom mjestu u Boki, ili ma gdje u Jugoslaviji ..."

Za ovu svrhu zavještao je 25.000.000 predratnih dinara. i postavio rok od 21 godine od njegove smrti za realizaciju. Izvršioci testamenta iz SAD su u više navrata dolazili u Beograd da bi organizovali izgradnju bolnice u Risnu. Utrošeno je 300.000 USD i objekat je formalno predat Ministarstvu socijalne politike i narodnog zdravlja Kraljevine Jugoslavije krajem marta 1941.g. Vlada se složila da za njen rad obezbjedjuje 40.000 USD godišnje. Za vrijeme rata bolnicu su koristile razne zaraćene strane i više puta je bila bombardovana. Zahvaljujući izvršnoj naredbi Predsjednika SAD novac se za vrijeme rata nije mogao koristiti za opravku ovakvih objekata, zbog opasnosti da isti padne u ruke neprijatelja. Kad je rat završen zgradi bolnice je bila neophodba velika popravka. Posleratna Vlada je izvršila opravku bolnice i kada su se izvršioci oporuke iz Amerike uvjerili u to, suduja iz Denvera je odobrio da se drugih 300.000 USD iskoristi za ponovno opremanje bolnice, kupovinu ambulantnih vozila i td. s tim da sve bude nabavljeno iz SAD. Tako je bolnice opremljena sa tada najsavremenijom medicinskom opremom, ambulantnim vozilima (koja su raspodjeljena i drugim bolnicama u CG), kamionima i drugim bolničkim iventarom, a vrijednija oprema je bio i pokretni rentgen (rentgen-autobus) sa specijalnim aparatom za snimanje, kojim su ljekari bolnice Risan obilazili sva mjesta u Crnoj Gori. Oporukom je, izmedju ostalog, veći iznos imovine, preko 1.300.000 USD ostavio svojoj najbiližoj rodbini, a iznos od 100.000 USD za izgradnju skulpture u centru Denvera u čast njegovog velikog prijatelja gradonačelnika Denvera.

Vaso Ćuković je umro u svom domu u Denveru dana 20.12.1933.g. u 75 godini.

KONTAKT

TEL. CENTRALA
+ 382 32 371 099, 371 502

DIREKTOR + 382 32 371 487,
Fax: 371 280

RAČUNOVODSTVO I PRAVNA SLUŽBA
Tel/fax + 382 32 371 748

TEHNIČKA SLUŽBA + 382 32 371 395

SLUŽBA ZA HITAN PRIJEM PACIJENATA 069 041 455

ž.rn. 555 – 9002764269 – 21
ADDIKO BANKA 
PIB: 02013070

E-mail:sbrisan@t-com.me

85337 RISAN, CRNA GORA

Search